PSYCHOTERAPIA
Mandala
Nie wierzysz w siebie i wÅ‚asnÄ… kreatywność, Czujesz, że nic dla siebie ostatnio nie robisz, że stoisz w miejscu, ciÄ…gle borykasz siÄ™ z tymi samymi problemami zmieÅ„ to. ZostaÅ„ wÅ‚asnym psychologiem, poznaj ukryte pokÅ‚ady talentów, możesz to zrobić nie wychodzÄ…c z domu.
Zacznij od prostych rysunków - mandali.
​
Ta na pozór zwyczajna czynność wykonywana w skupieniu sprawi, że poczujemy siÄ™ odprężeni, wpÅ‚ynie Å‚agodzÄ…co na konflikty, zwiÄ™kszy naszÄ… zdolność koncentracji i zapamiÄ™tywania, a co wiÄ™cej pozwoli nam odkryć drugie dno nas samych, czyli sferÄ™, jaka czÄ™sto napawa niepokojem, jednak gdy tylko przekroczymy pierwszy lÄ™k zwiÄ…zany z nieznanym odkrywany klucz do naszych talentów, pragnieÅ„, zdolnoÅ›ci, tego wszystkiego co sprawi że możemy w peÅ‚ni poczuć niepowtarzalnÄ… wartość siebie.
Lekcja historii o mandali
Mandala to rysunek na planie koÅ‚a. Od wieków Å‚Ä…czyÅ‚a siÄ™ z wierzeniami z ideÄ… doskonaÅ‚oÅ›ci –koÅ‚o zawiera w sobie zamkniÄ™tÄ… przestrzeÅ„ -centrum, z jakiego roztacza siÄ™ widnokrÄ…g.
Powstanie mandali datuje się na VIII w. Mnisi Tybetańscy kultywowali za jej pomocą medytację.
Jednak nieoficjalna data powstania mandali sięga o wiele dalej.
Pierwsze mandale byÅ‚y rysowane jeszcze w jaskiniach, czÅ‚owiek prehistoryczny malowaÅ‚ rysunki, które ksztaÅ‚tem przypominaÅ‚y okrÄ™gi. ZadziwiajÄ…cy jest fakt, że rysunki dzieciÄ™ce przypominajÄ… rysunki naskalne, być może dlatego, iż koÅ‚o zamyka rzeczywistość w bezpieczny krÄ…g, albo symbolizuje sÅ‚oÅ„ce siÅ‚Ä™, którÄ… prehistoryczny czÅ‚owiek uznawaÅ‚ za nadprzyrodzonÄ….
Forma mandali jest również obecna w koÅ›cioÅ‚ach Å›redniowiecznych -w mozaikowej posadzce na planie mandali, wierni odbywajÄ…c pielgrzymkÄ™ na kolanach w stronÄ™ centrum pokonywali kolejne krÄ™gi, aby w tym pokutnym geÅ›cie zbliżyć siÄ™ do Boga.
Z kolei koÅ›cióÅ‚ gotycki fascynuje rozetÄ… witraży na planie koÅ‚a. Skupia uwagÄ™ na centrum, którym jest Bóg.
Inne formy mandali obecne w historii do dziÅ› to STONE HENGE w Anglii
Większość miast zbudowanych jest na planie z centralnym rynkiem i ulicach rozchodzących się jak promienie z centrum. Także kosmogram, mapa horoskopowa zrobiona dla osoby przepowiadająca jej życie jest na planie mandali. Astrolog wkładając w centrum ziemię i z tej pozycji przyglądając się relacjom planet sporządza plan- mapę przepowiedni.
Pierwsza osobÄ…, która wykorzystaÅ‚a mandalÄ™ do pracy terapeutycznej byÅ‚ Karol Gustaw Jung. Sam codziennie zapisywaÅ‚ wÅ‚asne sny a także szkicowaÅ‚ w notatniku na planie koÅ‚a maÅ‚y rysunek, mandalÄ™. To dziÄ™ki tej pracy odkryÅ‚ zasadÄ™ funkcjonowania psychiki. Jako pierwszy też Jung zapoczÄ…tkowaÅ‚ podejÅ›cie w którym punktem odniesienia nie jest patologia ale zdrowa jednostka psychiczna. CaÅ‚ość psychiki czÅ‚owieka Jung zamyka w Jaźni- symbolicznym obrazie mandali, gdzie jednoczÄ… siÄ™ siÅ‚y Å›wiadome i nieÅ›wiadome.
„wybrane przez twórcÄ™ kolory, ksztaÅ‚ty, ornamenty ich ukÅ‚ady wzglÄ™dem siebie oraz poÅ‚ożenie w obrÄ™bie koÅ‚a odzwierciedlajÄ… dynamikÄ™ życia psychicznego –pragnienia , oczekiwania, leki, choroby, namiÄ™tnoÅ›ci i ideaÅ‚y. Cykle zaÅ› mandal tworzonych w odstÄ™pach czasu sÄ… wyrazem procesów zachodzÄ…cych w zewnÄ™trznym i wewnÄ™trznym życiu twórcy” („Twoja Mandala” WiesÅ‚aw Karola str 6).
Spotkanie z mandalÄ…
Moje pierwsze spotkanie z mandalą miało miejsce na lekcjach z symboliki, jedno z przyjemniejszych zadań domowych brzmiało wykonaj rysunek mandali.
Praca ta zajęła mi jeden wieczór, wiedziaÅ‚am, że z symboli można wiele wyczytać o czÅ‚owieku, ale nie przypuszczaÅ‚am, że również wiele można wyczytać, jeÅ›li dana osoba specjalnie bÄ™dzie utrudniaÅ‚a to zadanie. Nigdy nie lubiÅ‚am publicznie odkrywać wÅ‚asnej natury, dlatego natrudziÅ‚am siÄ™ by moja praca niewiele zdradzaÅ‚a na mój temat. Na zajÄ™ciach wyrywkowa interpretacja mandali oczywiÅ›cie musiaÅ‚a trafić na mój rysunek. ZdziwiÅ‚o mnie jak wiele można byÅ‚o powiedzieć o mnie z jednaj kartki papieru zamalowanej rysunkiem na planie koÅ‚a, pomimo że doÅ‚ożyÅ‚am staraÅ„ by symbole byÅ‚y maÅ‚o czytelne.
To doÅ›wiadczenie zafascynowaÅ‚o mnie i zaczęłam sama poszukiwać informacji na temat mandali. Jeszcze w 1997 udaÅ‚o mi siÄ™ trafić na pierwsze wydanie książki do malowania mandali WiesÅ‚awa Karolaka. OkazaÅ‚o siÄ™, że mandala może być sposobem dialogu ze sobÄ… samym. DziÄ™ki pracy z mandalÄ… zaczęłam uważniej przyglÄ…dać siÄ™ sobie samej. Po pierwsze odkryÅ‚am, że lubiÄ™ rysować i że wcale nie sprawia mi to takiej trudnoÅ›ci jak przypuszczaÅ‚am. Zaczęłam również aktywniej zajmować siÄ™ dziedzinami, jakie mnie fascynowaÅ‚y. ZmieniÅ‚am stosunek do wielu czynnoÅ›ci, jakie kiedyÅ› uznawaÅ‚am, że sÄ… ponad moje możliwoÅ›ci. PrzestaÅ‚am mówić, że nie umiem a negacjÄ™ zastÄ…piÅ‚am sÅ‚owem spróbujÄ™. Dodatkowo zaczęłam mieć bardziej intensywne i kolorowe sny im regularniej zajmowaÅ‚am siÄ™ rysowaniem mandali, tym moje sny byÅ‚y bardziej żywe i peÅ‚ne kolorów.
ZasiadajÄ…c do malowania mandali czÄ™sto mam pustkÄ™ w gÅ‚owie a czasem w medytacji wczeÅ›niej przychodzi obraz formy, jakÄ… chcÄ™ wprowadzić. Malowanie wówczas jest sposobem zapisania medytacji na kartce, co zawsze daje dodatkowe informacje i inny oglÄ…d tematu, w jakim szukaÅ‚am odpowiedzi.
Mandala : Natchnienie
Czasem mandala jest sposobem na wyrażenie smutku, jaki odczuwam po rozstaniu, rysowanie mandali jest dokończeniem niezakończonej rozmowy, jak np. mandala namalowana dla babci, gdy odeszła
mandala : Pożegnanie
Zdarza siÄ™, że mandala siÄ™ mi Å›niÅ‚a i namalowanie jej jest tylko formÄ… przeniesienia jej na papier lub pÅ‚ótno. Bywa też, że sen jest na tyle przerażajÄ…cy, że chce siÄ™ go zamknąć w formie mandali, tak aby zÅ‚agodzić koszmar. Uważam, że można w ten sposób nieÅ›wiadomie wpÅ‚ywać na negatywne skutki wydarzeÅ„, Å‚agodzÄ…c konsekwencje chorób lub innych trudnych sytuacji, które zapowiada nam sen. Wówczas wykonujÄ…c rysunek oswajamy rzeczywistość, możemy nanieść drastyczne wizje zamykajÄ…c je w okrÄ™gu, i dorysować rozwiÄ…zanie, np ochronne symbole które dla nas bÄ™dÄ… znakiem ochrony.
FormÄ… wewnÄ™trznej pracy z mandala może być również medytacja nad zagadnieniem choroby, bÄ…dź stanów zwiÄ…zanych z bólem – jednym z przykÅ‚adów takiej pracy jest pÅ‚ótno, które powstaÅ‚o po medytacji nad tematem bólów okresowych u kobiet i próbÄ… zrozumienia źródÅ‚a bólu. Zaangażowanie siÄ™ w malowanie wpÅ‚ywa wówczas na wzmocnienie procesu samoleczenia.
„mandala dla kobiet”
Mandale jakie malujÄ™ na życzenie innych osób, sÄ… nawiÄ…zaniem do ich horoskopów urodzeniowych. A także wynikiem medytacji nad ich sytuacjÄ…, stanem zdrowia, czy potrzebami. Kolory i formy majÄ… za zadanie nieść pozytywny wpÅ‚yw dla wÅ‚aÅ›ciciela mandali.
mandala malowana jako odpowiedź na horoskop
Co siÄ™ dzieje gdy malujemy mandalÄ™ ?
Po pierwsze koncentrujemy się na jednej czynności, mamy zamkniętą przestrzeń, jaką należy wypełnić. Już sama koncentracja na kole daje poczucie ładu i porządku. Malując niezamierzone elementy, łącząc kolory i formy robimy to jak w uśpionym tańcu. Jedna część nas pracuje dobiera kolory, druga nieświadoma pozwala by ręka sama kreśliła kształty.
Świadomość przestaje kontrolować nasze ruchy i nieświadoma część nas otrzymuje pozwolenie dla wyrażenia siebie, tym właśnie jest spontaniczne rysowanie. Proces ten przypomina scalanie psychiki łączenie świadomości z nieświadomością, tak by obie sfery miały ze sobą łączność.
Estetyczny efekt naszej pracy jest na drugim miejscu, ważne, aby po narysowaniu mandali poczuć się dobrze.
Rysunek możemy następnie po odczekaniu chwili, starać się zinterpretować, zrozumieć, możemy tego dokonać za pomocą metody pierwszych skojarzeń , czyli pytań co dany kolor dla mnie oznacza? Dlaczego łączy się z tym kształtem i szybkich odpowiedzi na pytania.
Możemy też posÅ‚użyć siÄ™ sÅ‚ownikiem symboli, gdzie natrafimy na opis archetypowych symboli. Jednak na ogóÅ‚ lepiej stworzyć wÅ‚asny sÅ‚ownik wÅ‚asnych skojarzeÅ„. Sami dla siebie możemy być czytelni w stopniu najwiÄ™kszym, o ile jesteÅ›my gotowi poznać prawdÄ™ o sobie: „ Absolutna prawda, wymaga absolutnej odwagi” (Twoja Mandala” WiesÅ‚aw Karola str 7)
Z wÅ‚asnych obserwacji mogÄ™ powiedzieć, że wyróżniamy 2 fazy pracy z mandalÄ…: podstawowa i zaawansowana.
Podstawowa to faza, gdzie uczymy siÄ™ wÅ‚asnych symboli, poznajemy prace z mandalÄ…, możemy skorzystać z porady terapeuty (malowane mandalÄ™ należy opatrzyć datÄ…, zatytuÅ‚ować i kompletować. Interpretacja przez terapeutÄ™ bÄ™dzie bardziej skuteczna, gdy zachowamy pewien cykl rysunków mandali.)
Malowane mandale mają na celu wspomaganie np. przy chorobie, lub działać łagodząco na konflikt (konflikt w relacji bądź konflikt wewnętrzny.)
MogÄ… również stanowić odpowiedź na gnÄ™biÄ…ce nas pytanie. Namalowana mandala pokazuje obraz naszej duszy, naszego stanu psychicznego w danym momencie.
W okresie fazy pierwszej poznajemy również wzory i kolory mandali, które chÄ™tnie malujemy, formy przychodzÄ…ce nam z Å‚atwoÅ›ciÄ… i te jakie przeważajÄ… w naszych pracach.
Faza zaawansowana to taka, w jakiej znamy już zasadnicze znaczenia symboliki, znamy wÅ‚asne upodobania, wiemy, jakie formy lubimy rysować. Mandala posiada okreÅ›lony rytm. Jest cyklem 12 faz możemy zauważyć, jakie cykl u nas przeważajÄ…, jakie mandale malujemy chÄ™tnie, a jakich unikamy, w którym cyklu mandali jesteÅ›my. (JeÅ›li pracujemy nad okreÅ›lonym tematem przy malowaniu mandali, może nam siÄ™ udać zobaczyć, w jakim momencie realizacji przedsiÄ™wziÄ™cia jesteÅ›my.
Np u osoby chorej może to być stan wyzdrowienia, u kogoś kto chce osiągnąć sukces zawodowy może poznać w jakim miejscu jest i jak zabrać się do kolejnego kroku, tak by nie trwonić energii.)
Znajomość symboliki pozwala świadomie wybierać kształty, tak by malowane formy oddziaływały na naszą psychikę i pomagały angażować się w przedsięwzięcia w życiu, jakie do tej pory były poza naszym zasięgiem.
Poprzez Å›wiadome wykonywanie form, które zawsze byÅ‚y z trudem, bÄ…dź niechÄ™tnie przez nas malowane możemy wyzwolić energie i nieÅ›wiadomie wpÅ‚ynąć na uaktywnienie tych miejsc w życiu, jakie do tej pory byÅ‚y w uÅ›pieniu.
​
Przykłady mandali
Malowanie mandali jest też polecane dla dzieci. Uczy koncentracji i wyciszenia.
Przykładowa mandala dziewczynki lat 6
„Radosne sÅ‚oneczko”
„Mandala Ewy”
Mandale prócz dziaÅ‚ania relaksujÄ…cego, mogÄ… również sÅ‚użyć, analizie sytuacji, w jakiej jesteÅ›my, np. stanu zdrowia.
Ta mandala namalowana zostaÅ‚a po wydarzeniu z upadkiem (zasÅ‚abniÄ™ciu). Spokojna przestrzeÅ„ zaburzona wyraźnÄ… nagÅ‚a ingerencjÄ… nieprzewidywalnego (w centralnym miejscu zÅ‚owrogie „oko” ), na dole zaznaczone serce, brÄ…zowÄ… otoczkÄ… -sugerujÄ… problemy ukÅ‚adu krwionoÅ›nego.
Mandala namalowana przez kobietÄ™ w wieku 50 lat
Cykl mandal rysowany przez mężczyznę w wieku średnim w momencie kryzysu
Możemy prześledzić dramaturgie procesu na rysunkach :
Ostatnia mandala pokazuje pełne rozładowanie energii i spokojny przepływ.
Pierwszy rysunek wskazuje na rozwarstwienie, poprzecinanie części siebie, kolory koÅ„czÄ… siÄ™ ostrymi ciÄ™ciami, co może oznaczać próbÄ™ rozwiÄ…zania trudnej sytuacji ostrym posuniÄ™ciem i dużą determinacjÄ™. Drugi rysunek pokazuje peÅ‚nÄ… destrukcjÄ™ i chaos, na trzecim widzimy gejzer, jaki próbuje siÄ™ wydostać na zewnÄ…trz i Å›cianÄ™, jakÄ… musi zburzyć po drodze. Czwarty rysunek uwydatnia opanowanie przez emocje, niebieska część wypeÅ‚nia poÅ‚owÄ™. emocje sÄ… wyzwolone, choć zauważa siÄ™ tu mocnÄ… fazÄ™ konfliktu i podziaÅ‚ na dwie sfery opozycyjne (woda też może oznaczać oczyszczenie). KoÅ„cowa mandala pokazuje na spokój i wyciszenie oraz harmoniÄ™ w przepÅ‚ywie emocji.
SÅ‚owniczek:
Czym jest mandala:
Mandala sanskryckie znaczenie tego słowa oznacza okrąg, koło, łuk. Mandala to forma artystyczna wykonana na planie koła.
Może to być rysunek, rzeźba, obraz olejny, lub pÅ‚askorzeźba np. wykonana z makaronu. Mnisi wykonujÄ…c swoje mandale używajÄ… piasku, spÄ™dzajÄ…c nad jej wykonaniem wiele czasu, by nastÄ™pnie jednym ruchem zburzyć wÅ‚asne dzieÅ‚o, ta praktyka uczy faktu przemijania i nie przywiÄ…zywania siÄ™ do efektów wÅ‚asnej pracy.
Archetyp:
Pierwowzór, prototyp, wg Junga archetyp jest rodzajem symbolu zakodowanego w nieÅ›wiadomoÅ›ci, jednakowo odczytywanego dla caÅ‚ej zbiorowoÅ›ci ludzkiej.
Zachęcam wszystkich do poznawania siebie poprzez technikę malowania mandali
Terapeuta regresingu i terapii alternatywnych
Monika Więch
ŹródÅ‚o:
„Kreatywna Mandala” Susanne F. Fincher
„Moja Mandala” WiesÅ‚aw Karola